به نقل از «فرارو»

سیاستمداران در مکعب فروریزش

تاریخ انتشار: ۲۱ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۱۶۲۲۶

فرارو؛ مهدی مطهرنیا: دنیای سیاست، دنیایی سادگی‌های بسیار پیچیده و پیچیدگی‌های بسیار ساده است. می‌گویم جهان سیاست ساده است زیرا، هر فردی که با هر عقیده و باور و میزان ادراکی که به آن داخل می‌شود، به دنبال قدرت است و هدف‌گذاری قدرت در سیاست با هرگونه ادبیاتی جریان قوی دارد. شاید بعضی بگویند که ما وارد سیاست می‌شویم به این دلیل که سیاست را در خدمت معیار‌های ماورالطبیعه و دینی و مذهبی می‌دانیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با این وجود هم نیاز به قدرت در سیاست وجود دارد.

مرحوم آیت الله شهید بهشتی جمله‌ای دارند که می‌گویند «ما شیفتگان خدمتیم نه تشنگان قدرت» درست است. شیفته خدمت بودن صحیح است، اما منظور از قدرت در جمله شهید بهشتی «سلطه» است. این درست است اما هیچ خدمتگزاری نمی‌تواند بدون داشتن قدرت، خدمت کند. حتی در این گزاره نیاز به قدرت به معنی اصیل آن، گریزناپذیر و گزیرناپذیر است. پس بسیار ساده است! همه در این وادی به دنبال قدرت هستند.

اما همانطور که در ابتدا اشاره کردم این دنیای ساده سیاست، در عین حال پیچیده است. زیرا آدمی با میزان ادراک متمایز، گرایش‌های گوناگون، تربیت متفاوت، نظام ادراک مختلف باور‌ها و نظام اندیشگی متمایز به مسائل و عناصر و موضوعات سیاسی می‌نگرد و به واسطه اینکه موجود بسیار پیچیده‌ای است، راهکار‌های بسیار پیچیده و ابهام برانگیز را به نمایش می‌گذارد.

آنچه که باید درباره این مقامات و چهره‌های سیاسی دید، همین مسئله‌ای است که عرض کردم. میزان نگرش آن‌ها به صحنه سیاست، ناشی از ادراک آن‌ها از صحنه، عناصر آن و چگونگی ارتباط این عناصر با یکدیگر است که در بستر ادراک و منافع آن‌ها شکل می‌گیرد. به همین دلیل است که در دولت‌های مختلف، رویکرد هر دو جریان بر اساس دیدگاهشان به قوه مجریه تعریف می‌شود. به همین دلیل است که می‌بینیم که در دو دهه مواضع متفاوت و متنوعی در خصوص مجموعه‌ای از اتفاقات مشابه از سوی این فعالان و بازیگران عرصه سیاست، اتخاذ می‌شود.

نمونه این مسئله را با مقایسه رویکرد و نظرات وزیر اقتصاد فعلی در زمان حال و در دوره ریاست جمهوری آقای روحانی می‌توان مشاهده کرد. یا مثلا مواضع امام جمعه مشهد در رابطه با دلار را طی فعالیت دولت‌های یازدهم و دوازدهم، با دولت فعلی مقایسه کنید. در دولت آقای روحانی مواضع ایشان بسیار سخت بود، اما حالا صحبت از بی تاثیری یا کم تاثیری نقش قیمت ارز در بازار را مطرح می‌کنند.

بنابراین همه آقایان در هر دو جریان سیاسی همین رویکرد را دارند. درباره اصلاح‌طلبان هم این چنین است. آن‌ها هم در دوران ریاست جمهوری آقایان خاتمی و روحانی شکل و فرم اظهاراتشان نسبت به دوران ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد و حالا آقای رئیسی، کاملا متفاوت بود. آن‌ها هم در آن دوره‌ها بسیاری از کمبود‌ها را نادیده گرفتند و بسیاری از لرزش‌های سیاسی و اقتصادی و فرهنگی را به واسطه مطلوبیت قوه مجریه نادیده گرفتند.

اصلا همین مسائل بود که اکثریت جامعه ایران از هر دو جریان عبور کردند و شعار «اصلاح‌طلب - اصولگرا دیگه تموم ماجرا» اعلام رسمی همین مسئله بود. در مرحله فعلی براساس داده‌های موجود، حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد مردم همچنان نسبت به این جریان‌های سیاسی گرایش دارند و آن را بروز می‌دهند. البته اینکه این رویکرد چه اندازه اصالت ماهوی دارد و چه میزان ماهیت ابزاری، خود بحث مفصل و جدا گانه است.

در کل باید این نکته را در نظر داشت که بر اساس این چارچوب، آنچه که موجب می‌شود به عنوان مثال سعید جلیلی روایت‌های برگرفته از امر واقع و متفاوت مطرح کند یا امام جمعه مشهد یک تحلیل غیرواقعی ارائه کند یا برخی مقامات دولت، روایت‌های غیرواقعی از واقعیت‌های موجود جامعه داشته باشند، ناشی از نوع ادراک آن‌ها نسبت به صحنه سیاسی و ارتباط آن‌ها با عناصر موجود بر اساس منافع معنوی و مادی است. علاوه بر این نباید این نکته را فراموش کرد که بیشتر این افراد به صورت تجربی وارد عرصه سیاست شده‌اند و از ویژگی‌های خاص تجربه زیسته شده خود بهره می‌برند.

به عبارت ساده‌تر این افراد درک و شناخت درست و کافی از علم سیاست، مبانی سیاست، اندیشه‌های سیاسی، جامعه شناسی سیاسی، تئوری‌های انقلاب، روابط قدرت در چارچوب موازین حاکم بر روابط بین الملل ندارند. اما در عوض درک خوبی از روابط قدرت در صحنه عملی سیاسی دارند و به همین دلیل مواضع گوناگون آن‌ها ناشی از ادراک و منافع آن‌ها است.

به همین دلیل می‌بینیم که این آقایان در دوره‌های مختلف مواضع متفاوتی در خصوص مسائل مشابه دارند؛ بنابراین اگر می‌بینید فردی امروز درباره مشکلات اقتصادی مردم، مثال شعب ابی‌طالب میاورد و می‌گوید صبوری و قناعت کنید و...، اما در دوران ریاست جمهوری آقای روحانی همه مسائل را برگردن دولت می‌انداخت و بر قوه مجریه می‌تاخت و عملا اپوزیسیون دولت بود، ناشی از همین عوامل است. البته باز هم تاکید می‌کنم که در این موضوع هیچ تفاوتی میان اصلاح‌طلب و اصولگرا وجود ندارد و هر دو بر اساس منافع خود اظهار نظر می‌کنند.

با این قبیل اظهار نظرات غیر واقعی، نه تنها به شعور مردم بلکه به جوهر آدمی توهین می‌شود و در نهایت به تحریک مکعب فروریزش هم منجر خواهد شد. در این مکعب، شش بحران ایجاد می‌شود. اول بحران نخبگان، دوم بحران کارآمدی، سوم بحران اعتماد، چهارم بحران اعتبار، پنجم بحران رهایی از اکنون‌زدگی و در آخر بحران عبور از اصلاحات. وقتی کنشگران سیاسی در صحنه‌های گوناگون رسمی و در قالب احزاب در حوزه غیررسمی در زمان کسب مجدد قدرت و در زمانی که قدرت را در دست دارند به دنبال حفظ شرایط موجود هستند، به گونه‌ای عمل می‌کنند که موجب رودررویی نخبگان می‌شوند. این فضا منجر به دوقطبی شدن کشور می‌شود و این دو قطب یکدیگر را در برابر مردم عریان می‌کنند.

یعنی مداوم در حال افشای فساد‌های یکدیگر هستند. همین مسئله منجر به بروز بحران کارآمدی در کشور می‌شود. به عبارت ساده‌تر هر کدام از این دو گروه به عنوان ترمز دیگری عمل می‌کنند. به همین دلیل هربار عملکردشان ضعیف و ضعیف‌تر می‌شود اعتماد مردم هم به آن‌ها از بین می‌رود؛ لذا وارد مرحله بعد یعنی بحران اعتماد می‌شویم. یعنی شاید بتواند در میان هواداران خود جلب توجه کنند، اما همین رویکردشان اعتبارشان را در میان عموم مردم مخدوش و کشور را دچار بحران اعتبار می‌کند و در نهایت این بحران جامعه را به بحران رهایی از اکنون زدگی می‌رساند. اکنون زدگی به این معنی است که هرچند جامعه نمی‌تواند به گذشته برگردد، اما از اینکه به آینده برود، وحشت دارد. به همین دلیل است که دیگر نمی‌خواهند نه گروه اول وجود داشته باشد و نه گروه دوم (اصلاح‌طلب و اصولگرا). یعنی همان بحران عبور از اصلاحات. این همان مکعب فرو‌ریزش است که در هر ساختار و نظام سیاسی وجود دارد و موقعیت جغرافیایی هم تاثیری در آن نخواهد داشت.

منبع: فرارو

کلیدواژه: ریاست جمهوری آقای همین دلیل بر اساس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۱۶۲۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تعهد پاکستان برای اجرایی کردن خط لوله صلح/ پارادایم جدید از قدرت اقتصادی ایران در آسیا

محمد جمشیدی معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور در گفت وگویی با اشاره به‌دستاورد‌های سفر رئیس‌جمهور به پاکستان و سریلانکا تصریح کرد: سفر آیت الله رئیسی به سریلانکا و پاکستان در چهارچوب سیاست خارجی دولت و بر مفهوم همسایگی و همگرایی صورت گرفت.

معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور سفر آیت الله رئیسی به پاکستان را از منظر ارزش راهبردی سفر و دستاورد‌های ملموس آن حائز اهمیت عنوان کرد.

به گفته وی در این سفر در حوزه‌های کشاورزی، انرژی، تجارت و ترانزیت بین‌الملل توافقات اساسی انجام گرفته بدین معنا که دولت در نظر دارد در بحث کشاورزی کالا‌های اساسی مورد نظر خود را از کشور‌های دوست و همسایه وارد کند.

جمشیدی خاطر نشان کرد: پاکستان در حوزه گوشت، ذرت و کنجاله ظرفیت خوبی دارد و توافقات خوبی در این حوزه به دست آمده و قطعاً اثر ملموسی در تامین کالا‌های اساسی کشور و بهبود وضعیت معیشت جامعه خواهد داشت.

معاون سیاسی دفتر رییس جمهور تشریح کرد: در حوزه انرژی خط لوله صلح در مذاکرات خصوصی و گفتگو‌های انجام شده به این نتیجه رسیدیم که طرف مقابل باید به تعهدات خود در این حوزه عمل نماید و این حقی است که متعلق به جمهوری اسلامی ایران است پاکستان پذیرفت که تعهدات خود در رابطه با خط لوله صلح را به صورت کامل اجرایی کند و این علی رغم فشار‌هایی است که از طرف آمریکا به این کشور وارد می‌شود.

جمشیدی یکی از مهمترین اهداف دولت سیزدهم را کاهش میزان تجارت غیر رسمی و تبدیل آن به تجارت رسمی دانست و گفت: این فواید بسیاری برای دو طرف و دو کشور دارد. توافق‌نامه‌های تجارت آزاد و کاهش هزینه‌های گمرکی و ایجاد مناطق آزاد تجاری در نزدیکی مرز از دیگر برنامه‌های این سفر بود.

به گفته معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور تجارت بین ایران و پاکستان که در حال حاضر حدود ۲ میلیارد دلار است و قرار است در گام اول به ۱۰ میلیارد دلار افزایش یابد.

جمشیدی با تاکید بر اینکه در حوزه ترانزیت پاکستان علاقه بسیاری برای پیوستن به کریدور شمال جنوب دارد، بیان کرد: حضرت آقا فرمودند که امسال سال جهش تولید با مشارکت مردم است افزایش تولید از طریق افزایش صادرات محقق می‌شود و این بدون یافتن بازار‌های جدید تجاری امکان‌پذیر نیست.

معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور هدف سفر آیت الله رئیسی به کشور‌های مختلف را بازاریابی جدید و تلاش برای افزایش صادرات کشور توصیف کرد وگفت: در دولت سیزدهم تلاش می‌کنیم که پارادایم جدیدی از قدرت اقتصادی کشور ارائه شود بدین معنا که جمهوری اسلامی کشوری نیست که محدود به خام‌فروشی باشد بلکه به دنبال صادرات کالا‌های دارای ارزش افزوده و فناورانه است.

وی بیان کرد: در حوزه سیاسی امنیتی هم مذاکرات بسیار مهمی انجام شد با مقامات مسئول پاکستان مذاکرات صریح، شفاف و سازنده‌ای داشتیم.

جمشیدی خاطر نشان کرد: عمده مسئله‌ای که مطرح شد و به توافق رسیدیم این بود که هماهنگی‌ها در حوزه دفاعی و امنیتی افزایش یابد و توافق در این زمینه صورت گرفت تا در حوزه‌های امنیتی از جمله مبارزه با تروریسم هماهنگی بیشتری داشته باشیم.

معاون سیاسی دفتر رییس جمهور با اشاره به رایزنی‌های فرهنگی در این سفر، تاکید کرد: بحث دیگر، حوزه فرهنگی است که آن هم اهمیت ویژه‌ای دارد پاکستان یک عقبه فرهنگی برای ایران محسوب می‌شود نفوذ زبان فارسی در آنجا بسیار زیاد است.

جمشیدی بیان کرد: اقبال لاهوری با چند هزار بیت شعر به زبان فارسی از محبوبیت بالایی در این کشور برخوردار است. اگر چند صد سال قبل مقامات ایران و پاکستان همدیگر را می‌دیدند و انگلیس نبود، به زبان فارسی مذاکره می‌کردند؛ با این ظرفیت جای پای ما در فرهنگ پاکستان وجود دارد.

به گفته وی سفر رئیس‌جمهور به شهر‌های لاهور و کراچی نشان دهنده عمق استراتژیک روابط ایران و پاکستان است.

جمشیدی خاطر نشان کرد: این سفر در شرایط خاصی بعد از ضربه تاریخی جمهوری اسلامی ایران به رژیم صهیونیستی انجام شد که استقبال گسترده دانشگاهیان و جامعه پاکستان را در پی داشت آمریکا نسبت به این سفر موضع گرفت و اساسا از تحرکات جمهوری اسلامی در موضوعات منطقه‌ای و بین لمللی نگران است.

معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور تصریح کرد: جالب اینکه سپاه صحابه از گروه‌های تروریستی فعال در پاکستان هم از سفر رئیس جمهور به این کشور ابراز نگرانی کرده بودند که چرا اینقدر ایران نفوذ دارد همگرایی آمریکا و سپاه صحابه معنی خاصی دارد.

جمشیدی در پایان تاکید کرد: سریلانکا یک کشور راهبردی است، در روابط مان به کوچکی و بزرگی کشور‌ها توجه نمی‌کنیم به همه کشور‌ها توجه می‌کنیم. سریلانکا در ترانزیت دریایی جایگاه ویژه‌ای دارد و ایران حتی در قبل از انقلاب هم به این کشور توجه خاص داشته است. به دنبال این هستیم که تجارت و توسعه روابط اقتصادی را با این کشور دنبال کنیم.

باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی دولت